سیروس برزو: در دوران جنگ سرد، فناوری کیهان‌نوردی به یکی از کاربردی‌ترین ابزار‌های تبلیغاتی بین دو ابر قدرت تبدیل شده بود و هر دو دولت برای برتری‌جویی‌های فضایی سرمایه‌های زیادی را مصرف می‌کردند. با فروپاشی شوروی، تشکیلات فضایی روسیه که میراث‌خوار شوروی سابق بود حامی مالی خود را از دست داد. بحران های مالی دوران پس از فروپاشی، وضعیت خطرناکی را برای فناوری‌های کیهانی روسیه به‌وجود آورد و سردمداران این تشکیلات از یک سو برای رهایی از بن‌بست موجود و از سوی دیگر برای اهداف شخصی، چوب حراج به اندوخته‌های علمی دوران شوروی زدند. به این ترتیب بود که پای خریداران خارجی به سازمان‌های فضایی روسیه باز شد.
از جمله این قراردادها، قرارداد همکاری تنگاتنگ برای ساخت ایستگاه فضایی بین المللی(ISS) میان ناسا (NASA) و سازمان فضایی روسیه (Roscosmos) بود. در چارچوب این قرارداد ،آمریکا متعهد شد به عنوان حامی مالی و روسیه به عنوان حامی فنی، سازنده بخش‌های مهمی از ایستگاه فضایی بین المللی باشند.
این محل می‌توانست پایگاهی عالی برای پژوهش‌های زیربنایی برای آمریکا باشد و کیهان‌نوردان ناسا در دوره‌های درازمدت به کار و فعالیت در آن مشغول شوند. اما فاصله بین تجربه‌های اندک کیهان‌نوردان ناسا در زمینه پروازهای درازمدت و فضانوردان روس بسیار زیاد بود. بیشترین زمان اقامت کیهان‌نوردان آمریکایی تنها ۸۴شبانه‌روز بود که از آن تجربه هم قریب ۲۰سال می‌گذشت. در مقابل کیهان‌نوردان روس رکورد‌های فراوانی کسب کرده بودند . به‌طور مثال دکتر پالیاکف (Valeri Polyakov) در جریان آخرین پرواز خود ۴۳۷شبانه روز را در ایستگاه مداری میر (Mir) به‌سر برده بود. برای بالا بردن تجربه، آمریکا مجبور شد با پرداخت پول جایی را در ناو کیهانی سایوز و ایستگاه مداری میر اجاره کند.
گرچه قراردادها، سود چندانی برای سازمان فضایی روسیه نداشت اما نه تنها این تشکیلات را از نابودی قطعی نجات داد بلکه درسی شد برای آن‌ها که بازار فناوری تجاری روسیه را سازماندهی می‌کردند و قبل از این راهکار، بودجه لازم برای طرح های آینده را به دست می‌آوردند.
دست تقدیر یار کارشناسان روسیه شد و بروز حادثه نابودی کیهان پیمای کلمبیا (Space Shuttle Columbia)، آمریکا را به فناوری فضایی روسی نیازمندتر کرد. در همین راستا این کشور مجبور شد تبصره‌ای بر قانون تحریم کشورهای یاری رساننده به ایران در زمینه فناوری را به تصویب برساند زیرا بر اساس آن قانون ، آمریکا نمی توانست مبالغ گزافی را که برای استفاده از ناو کیهانی سایوز لازم بود را بپردازد. این ناو تا مدت‌ها تنها وسیله حمل کیهان‌نوردان به ایستگاه فضایی به‌شمار می‌رفت و امروز هم با زمین‌گیر شدن کیهان‌پیماهای شاتل ناسا، نیاز به استفاده از سایوز (Soyuz) همچنان باقی است.
غیر از معامله با آمریکا، راه های کوتاه‌تری هم برای تامین هزینه های فضایی طراحی شد. از جمله می توان به کارهایی جزئی چون تورهای گردشگری از پایگاه فضایی بایکونور (Baikonur Cosmodrome) و دیگر نقاط دیدنی مربوط به فناوری‌های فضایی و گردشگری فضایی اشاره کرد. حتی روس‌ها با فروش فناوری کهنه دهه‌های ۱۹۶۰ به چینی‌ها ، آن‌ها را قادر ساختند نخستین کیهان‌نورد خود را به مدار بفرستند.
پولی که از معاملات فضایی با آمریکا و دیگر شکل‌های بازرگانی فضایی به‌دست آمد توانست به‌تدریج بی‌حسی ناشی از شوک ناگهانی فروپاشی شوروی و حذف یارانه‌های دولتی را برطرف کند و به تشکیلات فضایی روسیه تحرک ببخشد. آن‌ها توانستند خیلی زود خود را جمع‌و‌جور کرده و به دنبال راه حل‌های درازمدت بیفتند.
طراحی ناو جدید کیهانی که هم قابل اطمینان‌تر می‌تواند مشتری‌های بهتری را جلب کند از جمله نشانه‌های تحول به‌وجود آمده در سامانه فناوری روسیه است. اینک طراحان دستگاه‌های کیهانی روسیه هر چند‌گاه یک‌بار برنامه جدیدی را عنوان می‌کنند که اگر نگوییم پدیده‌ی فرافناوری است، از نظر کارشناسان، یک نوآوری کاربردی و مفید به‌شمار می‌رود.
به‌طور مثال، کیهان ناو جدید که با هزینه‌ای کمی بالاتر از ناو سایوز، می‌تواند ۶نفر را به مدار ببرد و به زمین برگرداند. این افراد شامل فرمانده گروه، مهندس پرواز و چهار سرنشین دیگر می‌شود که می‌توانند توریست یا نمایندگان کشورهای دیگر باشند تا برای گردش یا انجام برنامه‌های علمی به فضا سفر کنند.
بنا به اظهار کارشناسان، این ناو جدید نه تنها توانایی اتصال به ایستگاه فضایی بین المللی را دارد بلکه برای پروازهای مستقل و حتی سفر به ماه نیز می‌توان از آن بهره برد.
انرگیا (Energia) ،موسسه طراح و سازنده این ناو که طی ۵۰سال گذشته ساخت سفینه‌های سرنشین‌دار وستک (Vostak)، وسخد (Voskhod) و سایوز را انجام داده، درجه ایمنی بالای آن را با سطح آسایش خدمه پروازی را تضمین می کند.
موسسه انرگیا حتی برای ساخت ناوهای کیهانی طبق سفارش مشتری اعلام آمادگی کرده است.