از همان سال‌های اول سفر انسان به فضا، مسابقه‌ای بین هر دو کشور صاحب قدرت فضایی آغاز شد که شروع آن مدار زمین بود؛ اما خط پایانی مسابقه در ۳۸۴هزار کیلومتری زمین، بر سطح کره ماه قرار داشت. برای رسیدن به خط پایان، آمریکا رسماً طرح آپولو (Apollo) را به‌عنوان وسیله اعلام کرد، اما روس‌ها هیچ‌گاه به‌طور رسمی از فرستادن انسان به ماه و طرح خود برای رسیدن به این هدف حرفی به میان نیاوردند.
اجزای برنامه آمریکا شامل ماهواره‌بر ساترن-۵ (Satren-5)، ناو آپولو و ناوچه مه نشین می‌شد. روس‌ها در دو خط موازی بهره‌گیری از کاوشگران فضایی و طرح پیچیده‌ای با استفاده از ماهواره‌بر غول‌پیکر ان-۱ (N1)، ناو سایوز (Soyuz) و ناوچه ال-ک (LK)، کار را پیش می‌بردند. البته برای کاوشگران بدون سرنشین لونا (Lona) فعالیت علنی بود و برنامه سرنشین دار به‌طور غیرعلنی و سری.
برای رسیدن به این هدف، ناو سایوز باید توانایی خود در ردیابی، اتصال، جابجایی سرنشین، سفر به مدار ماه و بازگشت موفقیت‌آمیز را نشان می‌داد. برخی از این وظایف مستقیماً توسط ناو سایوز و فضانوردان آن انجام می‌شد و برخی دیگر تحت پوشش ماهواره‌های کاسموس و یا کاوشگران زوند.
در چهاردهم ژانویه ۱۹۶۹ سایوز -۴ به سرنشینی ولادیمیر شاتالف (Vladimir Shatalov) به فضا پرتاب شد. روز بعد سایوز- ۵ که سه تن کیهان‌نورد بوریس ولینف ( Boris Volynov)، الکسی یلیسیف ( Alexei Yeliseyev) و یوگنی خرونف (Yevgeny Khrunov) سرنشین آن بودند، راهی مدار شد و بعد از چند مانور به سایوز ۴ پیوست. سپس خرونف و یلیسیف با انجام یک راهپیمایی فضایی از سفینه خود خارج و وارد سایوز -۴ شدند دو سفینه پس از جدایی هم به زمین بازگشتند. پرواز سایوزهای ۴ و ۵ ثابت کرد که شوروی توانایی الحاق واحدهای سرنشین دار در فضا را دارد. برخلاف نظر خیلی از رسانه‌ها در آن زمان، این عملیات برای سفر فضانوردان به ایستگاه مداری نبود و به طرح سرنشین دار ماه مربوط می‌شد.
در ساعت ۲۱:۴۲ روز ۱۴ سپتامبر ۱۹۶۸حامل سرنشین دار ۵۰ متری پروتن کا/دی (Proton-K/D) سکوی شماره ۸۱ پایگاه پرتاب‌های بایکونور (Baikonur) را در حالی ترک کرد که سفینه زوند -۵ (Zond 5) را به سفری جنجال‌برانگیز می‌برد. این سفینه گرچه ظاهراً در چارچوب ناوهای بدون سرنشین بشمار می‌رفت، اما با خود دو لاک‌پشت، چند کرم، مگس، بذر گیاهان، باکتری و غیره را به فضا می‌برد.
زوند -۵ در ۱۸ سپتامبر خود را به ماه رساند و پس از گردش در مدار آن به‌طرف زمین بازگشت. در ۲۱ سپتامبر در اقیانوس هند فرود آمد و به‌وسیله خدمه کشتی‌های بازیابی بورویچی (Borovichy) و واسیلی گالوین (Vasiliy Golovin) از آب گرفته شد. این ناو بعداً توسط هواپیما از خاک هند به شوروی فرستاده شد.
هدف از این پرتاب گرفتن دو نتیجه بود: آزمایش عملی توانایی سایوز در سفر به مدار ماه و بازگشت سالم به زمین، بررسی اثرات بازگشت یک سفینه در مسیر بالستیک و با فشار زیاد بر دستگاه‌های بدن موجودات زنده.
مطالعه نمونه‌های زنده بعد از بازگشت به زمین نشان داد که همه آن‌ها زنده و حالشان خوب است، فقط لاک‌پشت‌ها حدود ۱۰ درصد از وزن بدن خود را از دست داده بودند؛اما این سفر طولانی، در جنب‌وجوش و فعالیت آن‌ها تأثیری نداشته است. دوربین‌های زوند-۵ توانست عکس‌های باکیفیت بالا از زمین در فاصله ۹۰ هزار کیلومتر را بگیرد.
نکته جالب آن‌که در زمان از آب‌گیری زوند-۵، ناو آمریکایی مک موریس (McMorris ) در آن منطقه در حال گشت‌زنی بود و توانست عکس‌هایی از فرود آمدن در اقیانوس سفینه را بگیرد. این تصاویر باعث نگرانی آمریکایی‌ها شد و این تصور پیش آمد که روس‌ها به‌زودی فضانوردانی را به ماه خواهد فرستاد.
روس‌ها به دلیل شکست در پرتاب حامل ان-۱ هیچ‌گاه نتوانستند فضانوردی را به ماه بفرستند و پرونده این عملیات سرانجام بعد از سفر فضانوردان آمریکایی به ماه به‌کلی بسته شد؛ اما نام زوند-۵ به‌عنوان پیشتاز سفر به مدار ماه و سفینه‌ای که موجودات زنده را در اطراف ماه گردش داد و سالم به زمین برگرداند، در تاریخ به ثبت رسید.