کشف آب در لکه سرخ مشتری اخترشناسان را شگفتزده کرد
کشف آب در لکه سرخ مشتری معمای این لکه بزرگ و بهطورکلی سیاره مشتری را پیچیدهتر کرد، زیرا قرنهاست که ستاره شناسان با این معما دستوپنجه نرم میکنند که بهراستی ترکیبات شیمیایی این سیاره چیست و روند شکلگیری آن به چه صورت بوده است؟
پژوهشگران در ناسا اخیراً به روشی دستیافتهاند که با استفاده از آن میتوانند ترکیبات شیمیایی سیاره مشتری را شناسایی کنند. آنان با استفاده از این روش موفق به کشف آب در سیاره گازی مشتری شدند.
آنان در مطالعات اخیر خود بر روی لکه سرخ مشتری متمرکز شدند و میخواستند بدانند اصلیترین عناصر شیمیایی که در این لکه وجود دارد شامل چه مواردی میشود. فناوریهای مادونقرمز به آنها این امکان را داد تا به مطالعه ابرها در عمق لکه سرخ مشتری بپردازند.
از طریق این پژوهش درنهایت به این نتیجه تأثیرگذار دست یافتند که در این قسمت از سیاره آب و مونواکسید کربن وجود دارد. همچنین منجمان ناسا دریافتند که میزان اکسیژن موجود در مشتری بین دو تا نه برابر اکسیژن خورشید است. فضاپیمای جونو در حال حاضر مشغول مطالعه بر روی لایههای عمیقتر اتمسفر مشتری است تا بهطور کامل وجود آب بر روی سیاره را تائید کند.
کشف آب در لکه سرخ مشتری از قبل پیشبینیشده بود
پژوهشگران و ستاره شناسان عقیده دارند اقمار سیاره مشتری دربردارنده مقادیر بسیار عظیمی از یخ هستند، بر این اساس وجود آب در مشتری نباید چندان تعجببرانگیز باشد و کشف آب در لکه سرخ مشتری از قبل قابل پیشبینی بود.
بهیقین همه شما میدانید که سیاره مشتری درعینحال که پنجمین سیاره از منظومه خورشیدی است همچنین عنوان دار بزرگترین سیاره این سامانه نیز هست. اگر از مرکز سامانه خورشیدی حرکت کنید، پس از عبور از تیر، ناهید، زمین و زحل درنهایت به مشتری میرسید.
سیارات مختلف در منظومه شمسی هر یک دارای یک یا چندین ویژگی بارز هستند. بهطور مثال زحل را بیشتر از هر چیز با حلقههای اطرافش میشناسند، زمین حیات را در خود جایداده است و البته مشتری که بارزترین نمود سطح آن لکه سرخ بزرگی که از مدتها پیش ستاره شناسان را به خود مشغول کرده است. این لکه قرمز شبیه به گردبادی از گازهای چرخان است.
البته تصوری که از لکه و حجم آن دارید را باید تا حدودی بازتعریف کنید زیرا این لکه عظیم قطری در حدود سه برابر زمین دارد. سال ۱۶۶۴ بود که رابرت هوک (Robert Hooke) این لکه را کشف کرد و از آن زمان همچنان یک معمای بزرگ باقیمانده است.
بههرحال اخترشناسان از مدتها پیش به شواهد و مدارک متعددی دستیافته بودند که وجود آب بر روی مشتری را اثبات میکرد، اما اثبات این قضیه تنها در سطح تئوریک بود و در عمل مدرک عینی برای ارائه نداشتند. مطالعات اخیر که به لطف فناوریهای پیشرفته جونو (Juno) کاملاً معتبر هستند درنهایت توانست شواهد موردنیاز برای اثبات وجود آب بر روی مشتری را ارائه دهد.
ازنظر اخترشناسان، جو سیاره مشتری از سه لایه تشکیلشده است؛ در لایه زیرین اتمسفر، آب مایع و یخ وجود دارد، در لایه میانی شاهد وجود آمونیاک و سولفور هستیم و در لایه بیرونی نیز آمونیاک مسلط ترین عنصر تشکیلدهنده اتمسفر است.
البته مأموریت جونو در این خصوص هنوز به پایان نرسیده است. یافتهها جدید تنها در خصوص بخشی از سیاره مشتری مصداق دارد و ستاره شناسان برای تائید نهایی وجود آب بر روی سیاره، موظف هستند تا دیگر نقاط سیاره را موردمطالعه قرار دهند.
وجود آب بر روی سیاه مشتری این امکان را به ستاره شناسان میدهد تا روند شکلگیری این سیاره گازی را بهتر تئوریزه کنند، اما این در صورتی است که بتوانند میزان آب درجاهای مختلف سیاره را تخمین بزنند. ترکیبات شیمایی هر سیارهای در فهم روند شکل گیر سیاره نقش بسزایی دارد و مشتری هم از این قانون مستثنی نیست.