سیاهچالهها به کوتولههای سفید حیات مجدد میبخشند!
سیاهچالهها همواره نمادی از بالاترین حد ویرانگری هستند، آنها همهچیز را میبلعند و در یکلحظه حجم غیرقابلباوری از موارد را در دهلیزها و مغاکهای تاریک خود فرومیبرند. اما اینهمه ماجرا نیست و آنها در مواردی به ناجیان کیهانی مبدل میشوند.
سیاهچالهها ویرانگران بیهمتای کیهانی هستند که وظیفه آنها بلعیدن همه موادی است که جسارت کرده و به آنها نزدیک میشوند. اما تحقیقات اخیر نشان داد که در مواردی سیاهچالهها از این خصلت ذاتی خود فاصله گرفته و حتی در مواردی حیاتبخش عرصه کیهانی میشوند.
در مطالعات اخیر بر روی این پدیدههای شگفتانگیز مشخص شد که سیاهچالهها در مواردی به ستارگان حیات مجدد میبخشند. این بدان معنا نیست که سیاهچالهها از وظیفه اصلی خود دست کشیده باشند، بلکه مورد یادشده یعنی حیاتبخشیدن به ستارگان در شرایط خاصی و در مورد ستارگان و سیاهچالههای ویژهای رخ میدهد.
سیاهچالهها و فروزش مجدد کوتولههای سفید
یک ستاره را در نظر بگیرید که در حال نزدیک شدن به سیاهچاله است. سیاهچاله مبادرت به بلعیدن و فروپاشاندن ستاره کرده و هیچچیز باقی نمیگذارد. هیچ مادهای یارای فرار از چنگال قدرتمند جاذبه سیاهچالهها را ندارد.
اما قضیه در خصوص سناریویی که در آنیک کوتوله سفید به سیاهچاله نزدیک میشود متفاوت است. کوتوله سفید بودن مرحله پایانی از زندگی برخی ستارگان است. این اجرام آسمانی دارای جرمهای بسیار سنگینی هستند، بهگونهای که یک فنجان کوتوله سفید میتواند هزاران تن وزن داشته باشد.
همجوشی هیدروژنی در کوتوله سفید قبل از بلعیده شدن توسط سیاهچاله متوقفشده است. در این صورت بهمحض بلعیدن شدن کوتوله سفید توسط سیاهچاله، همجوشی در هسته کوتوله سفید آغاز میشود، ستاره نورانی شده و دوباره زنده میگردد.
این اتفاق ممکن است تنها برای چند ثانیه تداوم داشته باشد و ستاره کوتوله برای لحظاتی زندگی دوباره را تجربه کند. ستاره شناسان این پارادوکس را جالب تصور میکنند و معتقدند بزرگترین ترمیناتور کیهانی نیز گاها تمایل به بخشیدن حیات و زندگی از خود نشان میدهد.
البته سیاهچالههای جرم متوسط، تنها مواردی هستند که قدرت بخشیدن حیات به ستارگان را از خود نشان دادهاند. در کیهان انواع مختلفی از سیاهچاله وجود دارد. نوع اول، سیاهچاله جرم ستارهای است که جرم آن ۱۰۰برابر جرم خورشید است. دوم سیاهچالههای بسیار پرجرم هستند که جرمی بین میلیونها تا میلیاردها برابر جرم خورشید دارند و دانشمندان احتمال میدهند که سیاهچالهای که در مرکز اغلب کهکشانها وجود دارد، ازجمله کهکشان راه شیری،از این دستهاند. سیاهچاله بسیار پرجرم مرکز کهکشان راه شیری موسوم به ساگیتاریوس ای (Sagittarius A)، جرمی معادل با ۴میلیون برابر جرم خورشید دارد.
هیچیک از دو گونه سیاهچاله یادشده، یعنی سیاهچاله پرجرم و سیاهچالههای جرم ستارهای قادر نیستند به کوتولههای سفید حیات مجدد ببخشند. این تنها سیاهچالههای جرم متوسط هستند که چنین ویژگی را از خود نشان میدهند.
اگر یک کوتوله سفید توسط یک سیاهچاله جرم متوسط بلعیده شود، همجوشی هستهای مجدد باعث میشود تا ترکیبات معمول کوتوله سفید که شامل هلیوم، کربن و اکسیژن است به عناصر سنگینتر مانند آهن و کلسیم تبدیل شوند. حتی بهمحض نزدیک شدن یک کوتوله سفید به سیاهچاله، کوتوله سفید مبادرت به تولید کلسیم میکند و هر چه نزدیکتر میشود بهتدریج بر تولید آهن نیز افزوده میگردد.
کیهان عرصه رازهای بزرگ و پیچیده است. برای انسانها، کیهان مکانی برای تولید ممتد سؤالاتی است که ممکن است هرگز پاسخی برای آنها پیدا نکند. ستاره شناسان پدیدههای بسیاری را مشاهده میکنند و سعی دارند تا برای همه آنها توجیهات علمی پیدا کنند، اما در موارد بسیاری قادر نیستند تمامی جوانب پدیدههای کیهانی را کشف نمایند. یکی از مرموزترین این پدیدهها سیاهچالهها هستند که هرروز بر راز و رمز این اجرام هولناک کیهانی افزوده میشود. بخشیدن حیات یکی دیگر از رفتارهای عجیبی است که اخیراً شاهد بروز آن در سیاهچالهها هستیم.