یک سیاره فراخورشیدی که احتمالاً آبوهوای معتدل دارد
اگر اخترشناسان نوع و مقدار عناصر شیمیایی در ستارهها را بدانند، بهتر میتوانند به مواد تشکیلدهندۀ موجود در سیارههایی که به دور آنها میچرخند پی ببرند و بنابراین قادرند آنها را با سیاره زمین مقایسه کرده و شباهتهایشان را تشخیص دهند.
دکتر دیوگو سوتو (Diogo Souto) و همکارانش از رصدخانه ملی برزیل (National Observatory (Brazil)، جزئیات مربوط به عناصر شیمیایی موجود در ستارۀ Ross 128 و همچنین فراوانی آنها را تعیین کردند. این ستاره که فقط ۱۱ سال نوری با زمین فاصله دارد، میزبان یک سیارۀ قابل سکونت است که ۱.۳۵ برابر بزرگتر از زمین ما است. ستاره Ross 128 که بانامهای پروکسیما ویرجین، Gliese 447، و HIP 57548 نیز شناخته میشود، یک ستاره کوتوله سرخ است، به این معنی که بسیار کوچکتر و سردتر از خورشید ما است.
دکتر سوتو گفت: “تا چندی پیش، به دشواری میتوانستیم فراوانیِ عناصر شیمیایی موجود در این نوع ستارهها را بهصورت دقیقی بیابیم.” او و همکارانش، با استفاده از طیفنگاری APOGEE، نورِ مادونقرمز Ross 128 را اندازه¬گیری کردند تا فراوانی کربن، اکسیژن، منیزیم، آلومینیوم، پتاسیم، کلسیم، تیتانیوم و آهن را به دست آورند. این اختر¬شناسان میگویند: “هنگامی که ستاره¬ها جوان هستند، توسط دیسکی از گاز و گردوغبار که به دور خود می¬چرخد، احاطهشدهاند. این دیسک دوار در مراحل بعدی به سیارۀ سنگی میچسبد.”
ساختار شیمیایی ستاره بر روی محتویات دیسک تأثیر می¬گذارد، و درنتیجه بر روی کانیشناسی و ساختار داخلی سیاره نیز تأثیر خواهد داشت. بهعنوانمثال، مقدار منیزیم، آهن و سیلیکون موجود در یک سیاره، نسبتِ جرمی هسته و لایه¬های گوشته (جبه) آن را کنترل میکند. پژوهشگران ثابت کردند مقدار آهنی که در ستاره Ross 128 وجود دارد، با خورشید برابر است.
اگرچه، آنها قادر به اندازه¬گیری فراوانی سیلیکون نبودند، نسبت آهن به منیزیم در ستاره، نشان می¬دهد که هستۀ سیاره Ross 128b، همانند زمین است، و در لبه داخلیِ قابل سکونت ستاره خود قرار دارد، و کمی از هسته¬¬ زمین بزرگ¬تر است. ازآنجاییکه این دانشمندان از حداقل مقدارِ جرم Ross 128b و فراوانی شیمیایی ستاره آگاه بودند، آنها توانستند محدوده¬ای برای شعاع این سیاره برآورد کنند.
آنها میگویند: «دانستن جرم و شعاع سیاره برای فهمیدن مواد تشکیلدهندۀ آن مهم است، زیرا از این دو اندازه¬گیری در محاسبه چگالی بالک (توده) استفاده میشود. بر طبق پژوهش¬هایی که اخترشناسان انجام دادند، اگر ویژگی¬های کمی سیاره¬ها را با استفاده از این روش اندازه¬گیری کنیم، باید بدانیم که سیاره¬هایی با شعاع بیشتر از ۱.۷ برابر شعاع زمین، احتمالاً توسط یک پوشش گازی (همانند نپتون) محاصره میشوند، و آنهایی که داری شعاع¬های کوچکتری هستند، با احتمال بیشتری داری ساختاری سنگی خواهند بود (همانند سیاره¬ی زمین). شعاعی که برای سیاره Ross 128b برآورد شده، نشان می¬دهد که این سیاره سنگی است.»
درنهایت، با اندازه¬گیری دمای Ross 128 و برآورد شعاع این سیاره، تیم تحقیقاتی توانست میزان نور بازتاب شدۀ ستاره میزبان از سطح سیاره را تعیین کند و نشان دهد که این سیاره احتمالاً دارای آب و هوایی معتدل است. دکتر سوتو میگوید:”بسیار هیجانانگیز است که می¬توانیم بامطالعه نور ستارۀ میزبان به ساختار شیمیایی سیاره و دیگر ویژگی¬های آن پی ببریم. اگرچه که سیارۀ Ross 128b دوقلوی زمین نیست و هنوز هم فعالیت¬های داخلی آن بهطور کاملاً برای ما شناختهشده نیست، دستکم توانستیم استدلال کنیم که این سیاره دارای آب و هوایی معتدل است و می¬تواند آب مایع را بر روی سطح خود حفظ کند.” جزئیات بیشتر این پژوهش در نشریۀ Astrophysical Journal Letters منتشرشده است.