همه چیز در مورد ماموریت فضاپیمای پارکر به خورشید
کاوشگر خورشیدی پارکر چندی پیش حرکت خود به سوی خورشید را آغاز کرد. ناسا پیشتر اعلام کرده بود که در این ماموریت قصد دارد خورشید را لمس کند.
در ادامه این مطلب قصد داریم به ذکر اصلیترین اطلاعات در خصوص این مأموریت بپردازیم.
چرا ناسا قصد دارد خورشید را لمس کند؟
این فضاپیما قرار است که از فاصله شش و نیم میلیون کیلومتری سطح خورشید عبور کند. شاید در نگاه نخست این رقم بسیار زیاد و مسافت دور به نظر برسد اما پارکر در این سفر بهقدری به خورشید نزدیک میشود که میتوان گفت از روی جو بیرونی آن عبور میکند. شش و نیم میلیون کیلومتر تقریباً یکدهم فاصله میان خورشید و عطارد است که درواقع نزدیکترین سیاره به خورشید محسوب میگردد.
در خصوص فضاپیمای پارکر باید بگوییم به نحوی طراحیشده که درک ما از خورشید را بهبود ببخشد و همزمان میدانهای الکتریکی و مغناطیسی این ستاره عظیم را اندازه گرفته و تحلیلی از مواد تشکیلدهنده بادهای خورشیدی ارائه دهد و از تاج خورشیدی عکاسی کند؛ منظور درواقع همان جو پیرامونی خورشید است که میلیونها درجه داغتر از سطح آن به نظر میآید. تجهیزات و ابزارآلاتی که در داخل این فضاپیما تعبیهشدهاند قادر خواهند بود جزئیاتی را ردیابی کنند که از روی زمین ابداً امکانپذیر نیست.
دمای بیرونی پارکر در نزدیکترین فاصلهاش با خورشید به ۱۳۷۱ درجه سانتیگراد میرسد که درواقع همان دمای ذوب شدن فولاد است. اما سپر یا پوسته محافظ این فضاپیما که از کامپوزیت کربنی ساختهشده و پهنایی برابر با ۲.۴ متر دارد قادر است این حرارت را جذب کرده و خود فضاپیما و تجهیزات داخلیاش را خنک نگه دارد.
باد خورشیدی چیست؟
جریانی از ذرات باردار (عمدتاً پروتون و الکترون) است که مرتباً از سطح خورشید به بیرون منظومه شمسی میوزند و سرعتی برابر با یکمیلیون و ششصد هزار کیلومتر بر ساعت دارند. میدان مغناطیسی زمین اما حبابی تولید میکند که از آن در برابر این بادها محافظت میکند و همزمان پدیده زیبای شفق قطبی را میسازد که شبها آسمان قطبهای شمال و جنوب را نورانی میکند.
بادهای خورشیدی از تاج خورشیدی نشات میگیرند اما اینکه چطور ایجاد میشوند هنوز معلوم نیست. سطح خورشید دمایی در حدود پنج هزار و پانصد درجه سلسیوس دارد و حالا پژوهشگران امید دارند که با ارسال فضاپیمای خورشیدی پارکر بسیاری از پرسشهای بدون پاسخ در این رابطه را جواب بدهند.
چرا بادهای خورشیدی برای ما اهمیت دارند؟
این بادها میتوانند تمدن بشری را نابود کنند.سطح خورشید هرچند وقت یکبار شاهد بروز انفجارهای بزرگی تحت عنوان خروج جرم کرونایی است که در جریان آن حجم بالایی از ذرات داغ به فضا پراکنده میشوند. در سال ۱۸۵۹ میلادی یکی از این انفجارها رخ داد و زمین را بهقدری گرم کرد که به نابودی سیمهای تلگراف در آمریکا و اروپا منجر شد. اگر همین اتفاق امروز دوباره رخ بدهد ممکن است خاموشیهایی را به وسعت یک قاره رقم بزند و خسارتهایی که به شبکههای برق وارد خواهد کرد احتمالاً نیازمند تلاش چندین ساله برای برطرف کردن باشند.
جالب است بدانید در سال ۲۰۱۲ میلادی نیز فضاپیمای خورشیدی ناسا به نام استرو-آ (Stereo-A) انفجاری را در سطح این ستاره شناسایی کرد که ازنظر وسعت با انفجار سال ۱۸۵۹ برابری میکرد اما خوشبختانه جهت آن به سمت زمین نبود.
اندازه فضاپیمای پارکر چقدر است؟
فضاپیمای خورشیدی پارکر نسبت به دیگر فضاپیماها کوچک است و ابعادی بهاندازه یک ماشین دارد. وزن پارکر نیز در زمان پرتاب به ۶۸۰ کیلوگرم میرسید.
چرا این فضاپیما به راکت بزرگی نیاز دارد؟
این فضاپیما باید به چنان ارتفاعی از سطح زمین برسد که بتواند خود را از جاذبه زمین دور کند و به مدار پیرامونی خورشید برسد. بنابراین با کمک یک فروند راکت دلتا ۴ به فضا پرتاب شد که یکی از قدرتمندترین راکتهای حال حاضر دنیاست.
پارکر چگونه به خورشید میرسد؟
پارکر در نخستین حرکت خود به سمت خورشید از مسافت ۲۴ میلیون کیلومتری آن عبور میکند. در این فاصله فضاپیمای پارکر آنقدر به خورشید نزدیک هست تا بتواند با کمک تجهیزاتش اطلاعات جامع و کاملی را از سطح آن گردآوری کند.
این فضاپیما همچنین قرار است که به ونوس هم نزدیک شود و از جاذبه سطح این سیاره بهعنوان نوعی ترمز بهره بگیرد و با کمک انرژی ناشی از حرکت آن بیشتر به خورشید نزدیک شود. بعد از هفت مرحله تغییر مسیر به این شیوه پارکر در مدار بیضوی ۸۸ روزه خورشید قرار میگیرد و در این نقطه تنها ۶.۱ میلیون کیلومتر تا آن فاصله خواهد داشت. این فضاپیما مجموعاً ۲۴ دور را تکمیل خواهد کرد و درنهایت مأموریتش در سال ۲۰۲۵ میلادی خاتمه مییابد.
سرعت پارکر چقدر است؟
در دورهای انتهایی کشش شدید ناشی از جاذبه خورشید سرعت پارکر را به بیش از ششصد و نود هزار کیلومتر بر ساعت خواهند رساند که سریعترین سرعت ایجادشده توسط انسان خواهد بود.
پارکر کیست؟
تا سال گذشته این فضاپیما، سولار پروب پلاس نام داشت اما در ادامه ناسا نام یوجین پارکر (Eugene N. Parker) را بر آن گذاشت که درواقع یکی از اخترفیزیکدانان بازنشسته اهل شیکاگو است. پارکر اولین فردی است که از پدیده بادهای خورشید صحبت کرده و این اولین باری است که ناسا نام یک انسان زنده را روی مأموریتهای خود میگذارد.